List of top Science & Technology Questions

आकृतीतील दर्शविलेल्या भागाचे नाव लिहा.

चटयाच्या कापड साठी कोणत्या वर्षी कायदा झाला?
(अ) 1986
(ब) 1980
(क) 1970

ससंदनाचे संक्षिप्त रूप : सूर्यफूल : मधमाशी :: इलेक्ट्रॉन : .........................

रस्त्यावर सडकी वाहने धावणे अपघाताला निमंत्रण ठरते. (सूचक की कारण ते लिहा)

द्विपार्श्व सममिती असलेला प्राणी ......................... आहे.

कोयना जलविद्युत निर्मिती केंद्राची जलविद्युत निर्मिती क्षमता ........................................ आहे.

अन्नसाखळीतील ........................................ हा सर्वातच भक्षक आहे.

..................................................... हा लैंगिक प्रजननाचा प्रकार आहे.

मानव शरीरात अळवाच्या उकळीचा सांधा कुठे आढळतो?

आकृतीतून खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा :

(a) वरील आकृतीमध्ये कोणत्या प्रकाशाच्या दृष्टीदोषाचे चित्रण केले आहे?
(b) हा दृष्टीदोष निर्माण होण्याचे कारण कोणते?
(c) या दृष्टीदोषाचे निराकरण कसे करतात?
(d) सरासरी दृष्टीदोषाचे निराकरण केलेले चष्म्याचे, अथवा नामनिर्देशित आकृती काढा.

खालील सारणी पूर्ण करा :

अ. क्र.	सामान्य नाव	रचना सूत्र	आ. यू. पी. ए. सी. नाव
1.	एथिलीन	\(CH_2= CH_2\)	एथीन
2.	अ‍ॅसिटिलीन	\(HC ≡ CH\)	एथाइन
3.	अ‍ॅसिटिक आम्ल	\(CH_3–COOH\)	एथॅनोइक आम्ल
4.	मिथाइल अल्कोहोल	\(CH_3–OH\)	मिथॅनॉल
5.	अ‍ॅसिटोन	\(CH_3–CO–CH_3\)	प्रोपेन-2-ओन

खालील ओळखसत्र पूर्ण करा :
हायड्रोकार्बन
\[\begin{array}{|c|c|} \hline \textbf{संयुजक} & \textbf{असंयुजक} \\ \hline \text{अल्केन} & \text{अल्कीन / अल्काइन} \\ \hline \text{सामान्य सूत्र : } C_nH_{2n+2} & \text{सामान्य सूत्र : } C_nH_{2n} \text{ (अल्कीन)} / C_nH_{2n-2} \text{ (अल्काइन)} \\ \hline \text{उदा. : मिथेन } (CH_4) & \text{उदा. : एथीन }(C_2H_4), \text{ एथाइन } (C_2H_2) \\ \hline \end{array}\]

दिलेल्या आकृती A, B व C ओळखा व त्यांचे उपयोग लिहा :
(A)

(B)

(C)

खालील आकृतीचे निरीक्षण करून प्रश्नांची उत्तरे द्या :
धातूंची विशिष्ट उष्माधारकता (Specific Heat Capacity)

(a) कोणत्या मूलद्रव्याची विशिष्ट उष्माधारकता सर्वाधिक आहे? स्पष्ट करा.
(b) कोणत्या मूलद्रव्याची विशिष्ट उष्माधारकता सर्वात कमी आहे? स्पष्ट करा.
(c) पदार्थाची विशिष्ट उष्माधारकता म्हणजे काय?

दिलेल्या घटनांमधील भौतिक व रासायनिक बदल ओळखा :
(a) बर्फाचे पाण्यात रूपांतर होणे.
(b) फळ पिकणे.
(c) दुधाचे दहीत रूपांतर होणे.
(d) पाण्याचे वाफेमध्ये रूपांतर होणे.
(e) जठरामध्ये अन्न पचणे.
(f) लोखंडाचा तुकडा चुंबकाकडे आकर्षित होणे.

खालील विधान वाचा व प्रश्नांची उत्तरे लिहा :
विधान : सोडियम क्लोराईड (NaCl) हे आयनिक संयुग आहे.
(a) सोडियम क्लोराईड हे आयनिक संयुग का आहे ?
(b) आयनिक संयुगांचे दोन गुणधर्म लिहा.

खालील आकृतीचे निरीक्षण करून किरणांचे नावे लिहा :

किरण AB, किरण CD, किरण GH

एका मूलद्रव्याची इलेक्ट्रॉन संरचना 2, 8, 1 अशी आहे. त्यावरून खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा :
(अ) या मूलद्रव्याचा अणुक्रमांक किती ?
(ब) या मूलद्रव्याचा गण कोणता ?
(क) हे मूलद्रव्य कोणत्या आवर्तात आहे ?

चंद्राचे वस्तुमान व त्रिज्या अनुक्रमे \( 7.34 \times 10^{22} \, kg \) व \( 1.74 \times 10^{6} \, m \) आहेत. चंद्रावरील गुरुत्व त्वरण काढा.
\[ (G = 6.67 \times 10^{-11} \, Nm^{2}/kg^{2}) \]

उत्तर लिहा : आधुनिक आवर्तसारणीतले गुण आणि आवर्ते.

खालील सारणी पूर्ण करा :

उपग्रहाचा प्रकार	भारतीय उपग्रह मालिकेची नावे	प्रक्षेपकाचे नावे
(1) संवादक उपग्रह	INSAT मालिका	PSLV / GSLV
(2) पृथ्वी-निरीक्षक उपग्रह	IRS मालिका	PSLV

फरक स्पष्ट करा : वस्तुमान आणि वजन

वस्तुमान (Mass)	वजन (Weight)
1. वस्तूमधील पदार्थाचे प्रमाण दर्शवते.	1. वस्तूवर पृथ्वीच्या गुरुत्वाकर्षणाने होणारा आकर्षण बल दर्शवते.
2. वस्तुमान स्थिर राहते, स्थान बदलले तरी बदलत नाही.	2. वजन गुरुत्वाकर्षणावर अवलंबून असल्याने स्थानानुसार बदलते.
3. वस्तुमानाची एकक किलोग्रॅम (kg) आहे.	3. वजनाचे एकक न्यूटन (N) आहे.
4. वस्तुमान स्प्रिंग बॅलन्सने मोजले जात नाही.	4. वजन स्प्रिंग बॅलन्सने मोजले जाते.

खालील रासायनिक अभिक्रिया पूर्ण करा :
\[ \text{C}_{12}\text{H}_{22}\text{O}_{11} \xrightarrow{\text{उष्मा}} \; ............ + ............ \]

वातावरणाच्या खालील स्थितीत आपणास हवा कशी जाणवेल?
(a) जर सापेक्ष आर्द्रता 60% पेक्षा जास्त असेल.
(b) जर सापेक्ष आर्द्रता 60% पेक्षा कमी असेल.

शास्त्रीय कारणे लिहा (कोणतीही तीन) :

एका गणसमूहातील मूलद्रव्यांची संयुजता समान असते.