जालरेखाचित्रं पूरयत। 
पदक्षेपः 1: प्रश्नस्य अवगमनम्:
अत्र दत्तं जालरेखाचित्रं पद्यांशस्य आधारेण पूरणीयम्। चित्रे 'कालक्षेपस्य कारणानि' (Reasons for wasting time) इति मध्यभागे लिखितम् अस्ति।
(Here the given flowchart is to be filled based on the verse. In the center of the diagram, 'kālakṣepasya kāraṇāni' (Reasons for wasting time) is written.)
पदक्षेपः 2: पद्यांशतः सूचनाचयनम्:
पद्यांशस्य प्रथमः श्लोकः पठनीयः:
"वृथाभ्रमणकुक्रीडापरपीडापभाषणैः।
कालक्षेपो न कर्तव्यो विद्यार्थी वाचनं श्रयेत्॥"
अस्मिन् श्लोके कालक्षेपस्य चत्वारि कारणानि स्पष्टतया दत्तानि सन्ति।
(In this verse, four reasons for wasting time are clearly given.)
\[\begin{array}{rl} \bullet & \text{वृथाभ्रमणम् (Aimless wandering)} \\ \bullet & \text{कुक्रीडा (Bad games / Wrongful play)} \\ \bullet & \text{परपीडा (Hurting others)} \\ \bullet & \text{अपभाषणम् (Abusive language / Bad speech)} \\ \end{array}\] पदक्षेपः 3: जालरेखाचित्रस्य पूरणम्:
एतानि चत्वारि कारणानि जालरेखाचित्रस्य रिक्तस्थानेषु लेखितव्यानि।
(These four reasons should be written in the blank spaces of the flowchart.)
\(\fbox{वृथाभ्रमणम्}\) \(\leftarrow\) \(\fbox{\textbf{कालक्षेपस्य कारणानि}}\) \(\rightarrow\) \(\fbox{कुक्रीडा}\)
\(\uparrow\)
\(\fbox{अपभाषणम्}\) \(\leftarrow\) \(\phantom{\fbox{कालक्षेपस्य कारणानि}}\) \(\rightarrow\) \(\fbox{परपीडा}\)
‘बिस्कोहर की माटी’ पाठ के आधार पर गाँव की प्रकृति का गर्मी, सर्दी और वर्षा ऋतुओं के अनुभव वर्णन कीजिए। वहाँ के लोग गर्मी ऋतु के प्रकोप से बचने के लिए क्या उपाय करते थे?
‘अपना मालवा खाऊँ–उजाऊ सभ्यता में.....’ पाठ में विक्रमादित्य, भोज और मुँज आदि राजाओं का उल्लेख किस संदर्भ में आया है? स्पष्ट कीजिए।
‘तोड़ो’ कविता का कवि क्या तोड़ने की बात करता है और क्यों?
“इसी तरह भरता और खाली होता है यह शहर” पंक्ति के संदर्भ में बनारस शहर के ‘भरने’ और ‘खाली’ होने से क्या अभिप्राय है?
“मैंने निज दुर्बल पद-बल, उससे हारी होड़ लगाई” ‘देवसेना का गीत’ से उद्धृत इस पंक्ति से आपको क्या प्रेरणा मिलती है?