Question:

पुढील संकल्पना स्पष्ट करा (कोणतीही एक) : 
(1) राष्ट्रीय पक्ष 
(2) भ्रष्टाचार 
 

Show Hint

‘संकल्पना स्पष्ट करा’ प्रकारातील प्रश्नात व्याख्या, वैशिष्ट्ये, आणि उदाहरणे नमूद केल्यास उत्तर अधिक गुण मिळवते.
Hide Solution
collegedunia
Verified By Collegedunia

Solution and Explanation

(1) राष्ट्रीय पक्ष :
राष्ट्रीय पक्ष म्हणजे संपूर्ण देशभर कार्य करणारा राजकीय पक्ष. या पक्षांची धोरणे, कार्ये आणि उद्दिष्टे राष्ट्रीय पातळीवरील समस्यांवर आधारित असतात. भारतामध्ये निवडणूक आयोगाच्या नियमांनुसार, जर एखादा पक्ष किमान चार राज्यांमध्ये मान्यता मिळवतो आणि लोकसभेतील निश्चित टक्केवारी जागा मिळवतो, तर त्याला ‘राष्ट्रीय पक्ष’ म्हणून मान्यता दिली जाते. उदाहरणार्थ — भारतीय जनता पक्ष (BJP), भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (INC), आणि बहुजन समाज पक्ष (BSP) हे राष्ट्रीय पक्ष आहेत.
(2) भ्रष्टाचार :
भ्रष्टाचार म्हणजे वैयक्तिक फायद्यासाठी अधिकारांचा गैरवापर करणे. सरकारी किंवा खाजगी कामांमध्ये लाच घेणे, फसवणूक करणे, बेकायदेशीर निर्णय घेणे किंवा इतरांना अन्याय्य लाभ देणे हे भ्रष्टाचाराचे प्रकार आहेत. भ्रष्टाचारामुळे समाजात अन्याय, विषमता आणि प्रशासनातील अविश्वास वाढतो. त्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी विविध कायदे आणि लोकपाल संस्था कार्य करतात.
Step 3: निष्कर्ष.
वरील दोन्ही संकल्पना राजकीय व सामाजिक जीवनातील महत्त्वाच्या आहेत. ‘राष्ट्रीय पक्ष’ लोकशाही व्यवस्थेचा आधार आहेत, तर ‘भ्रष्टाचार’ हा समाजाच्या प्रगतीसाठी अडथळा आहे.
Was this answer helpful?
0
0

Questions Asked in Maharashtra Class X Board exam

View More Questions