Question:

 प्रथमां सूचीं द्वितीयया सूच्या सह मेलयत ।

सूची-Iसूची-II
(A) देवी(I) त्व-प्रत्ययः
(B) पटुत्वम्(II) ङीप्-प्रत्ययः
(C) कृतवान्(III) क्त-प्रत्ययः
(D) निम्नलिखितम्(IV) क्तवतु-प्रत्ययः


अधोलिखितेषु विकल्पेषु उचिततमम् उत्तरं चिनुत -

Show Hint

प्रत्ययों को उनके अंत्याक्षरों से पहचानना सीखें: 'त्वम्' $\rightarrow$ त्व प्रत्यय, 'ता' $\rightarrow$ तल् प्रत्यय, 'वान्' (पुल्लिंग) $\rightarrow$ क्तवतु प्रत्यय, 'तः/ता/तम्' (विशेषण) $\rightarrow$ क्त प्रत्यय, 'ई' $\rightarrow$ ङीप् प्रत्यय।
Updated On: Sep 9, 2025
  • (A) - (II), (B) - (I), (C) - (IV), (D) - (III)
  • (A) - (IV), (B) - (III), (C) - (II), (D) - (I)
  • (A) - (II), (B) - (III), (C) - (I), (D) - (IV)
  • (A) - (III), (B) - (IV), (C) - (I), (D) - (II)
Hide Solution
collegedunia
Verified By Collegedunia

The Correct Option is A

Solution and Explanation

Step 1: Understanding the Concept:
इस प्रश्न में सूची-I में दिए गए शब्दों को सूची-II में दिए गए उनके सही प्रत्ययों से मिलाना है।
Step 2: Detailed Explanation:
आइए प्रत्येक शब्द और उसके प्रत्यय का विश्लेषण करें:

(A) देवी: यह 'देव' शब्द का स्त्रीलिंग रूप है। अकारान्त पुल्लिंग शब्द को ईकारान्त स्त्रीलिंग में बदलने के लिए 'ङीप्' प्रत्यय का प्रयोग होता है (देव + ङीप् = देवी)। अतः, (A) का मिलान (II) से होगा।
(B) पटुत्वम्: शब्द के अंत में 'त्वम्' है, जो भाववाचक संज्ञा बनाने वाले 'त्व' प्रत्यय का सूचक है (पटु + त्व = पटुत्वम्)। अतः, (B) का मिलान (I) से होगा।
(C) कृतवान्: यह भूतकाल में कर्तरि वाच्य का रूप है। 'कृ' धातु में 'क्तवतु' प्रत्यय जोड़ने पर पुल्लिंग में 'कृतवान्' बनता है। अतः, (C) का मिलान (IV) से होगा।
(D) निम्नलिखितम्: 'लिख्' धातु में 'क्त' प्रत्यय जोड़ने पर 'लिखित' बनता है (जैसे- तेन लिखितम्)। यह कर्मणि वाच्य में भूतकालिक कृदन्त है। अतः, (D) का मिलान (III) से होगा।
इस प्रकार, सही मिलान है: A-II, B-I, C-IV, D-III।
Step 3: Final Answer:
सही मिलान वाला विकल्प (1) है: (A) - (II), (B) - (I), (C) - (IV), (D) - (III).
Was this answer helpful?
0
0

Questions Asked in CUET exam

View More Questions