Step 1: Understanding the Question:
या प्रश्नात 73 व्या आणि 74 व्या घटनादुरुस्तीमुळे कोणत्या संस्थेच्या अधिकारांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली, हे विचारले आहे.
Step 2: Key Concept:
भारतीय संविधानातील 73 वी आणि 74 वी घटनादुरुस्ती ही सत्तेच्या विकेंद्रीकरणाशी संबंधित आहे.
73 वी घटनादुरुस्ती: ग्रामीण भागातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांना (पंचायती राज) घटनात्मक दर्जा दिला.
74 वी घटनादुरुस्ती: शहरी भागातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांना (नगरपालिका) घटनात्मक दर्जा दिला.
Step 3: Detailed Explanation:
1992 साली झालेल्या या दोन घटनादुरुस्त्यांमुळे स्थानिक शासनसंस्थांना घटनात्मक संरक्षण मिळाले.
यामुळे त्यांना आर्थिक आणि प्रशासकीय अधिकार देण्यात आले, ज्यामुळे ते अधिक स्वायत्त आणि सक्षम बनले.
स्त्रियांसाठी आणि इतर मागासवर्गीयांसाठी जागा राखीव ठेवण्याची तरतूद करून सामाजिक न्यायाला प्रोत्साहन दिले गेले.
यामुळे विधानसभा, लोकसभा किंवा राज्यसभा यांच्या अधिकारात थेट वाढ झाली नाही, तर सत्तेचे विकेंद्रीकरण होऊन स्थानिक पातळीवरील संस्थांचे अधिकार वाढले.
Step 4: Final Answer:
म्हणून, 73 व्या व 74 व्या संविधान दुरुस्तीने स्थानिक शासनसंस्थांच्या अधिकारात खूप मोठी वाढ झाली.