Question:

दिए गए संस्कृत पद्यांश का सन्दर्भ सहित हिन्दी में अनुवाद कीजिए : 
अपदो दूरगामी च साक्षरो न च पण्डितः । 
अमूष् स्पुटवक्त्रा च यो जानाति स पण्डितः ॥

Show Hint

संस्कृत पद्य के भावानुवाद में—(i) विषय (क्या कहा), (ii) लक्ष्य (उद्देश्य), (iii) शब्द-पहचान (समास/विशेषण)—तीनों स्पष्ट रखें।
Updated On: Oct 11, 2025
Hide Solution
collegedunia
Verified By Collegedunia

Solution and Explanation

सन्दर्भ:
यह श्लोक एक नीतिमूलक/पहेली-प्रधान पद्यांश है, जिसमें सच्चे पण्डित की पहचान बताई गई है।
हिन्दी अनुवाद (भावानुवाद):
"बिना पैरों के भी जो बहुत दूर जाता है, तथा साक्षर होने पर भी जो पण्डित (ज्ञानी) नहीं होता—इन जैसी बातों (पहेलियों/उदाहरणों) को साफ़-साफ़ समझ कर बताने वाला ही सच्चा पण्डित है।"
टिप्पणी:
'अपदः दूरगामी' (बिना पैर दूर जाने वाला) जैसे उदाहरण ध्वनि/वायु/विचार/कीर्ति आदि पर लागू होते हैं; श्लोक का उद्देश्य अर्थविवेक और स्पष्ट कथन को विद्वत्ता का मापदण्ड ठहराना है।
Was this answer helpful?
0
0

Top Questions on Sanskrit to Hindi

View More Questions