Question:

पुढीलपैकी प्रत्येक संचातील चुकीची जोडी ओळखून पुन्हा लिहा : 
(i) जेम्स मिल – स्त्रीवादी इतिहासकार 
(ii) फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर – प्राच्यवादी इतिहासकार 
न्या. महादेव गोविंद रानडे – राष्ट्रवादी इतिहासकार 
(iv) दामोदर कोसंबी – मार्क्सवादी इतिहासकार 
 

Show Hint

इतिहासलेखनाच्या विविध प्रणाली (उदा. प्राच्यवादी, राष्ट्रवादी, मार्क्सवादी, वंचितांचा इतिहास, स्त्रीवादी) आणि त्यांच्याशी संबंधित प्रमुख इतिहासकार यांची नावे लक्षात ठेवा. यामुळे संकल्पना स्पष्ट होतात.
Hide Solution
collegedunia
Verified By Collegedunia

Solution and Explanation

Step 1: Understanding the Question:
दिलेल्या चार जोड्यांपैकी (इतिहासकार आणि त्यांचा दृष्टिकोन) चुकीची जोडी कोणती आहे हे ओळखायचे आहे.
Step 2: Detailed Explanation:
(ii) फ्रेडरिक मॅक्सम्युलर – प्राच्यवादी इतिहासकार: ही जोडी बरोबर आहे. मॅक्सम्युलर हे एक प्राच्यवादी (Orientalist) विद्वान होते, ज्यांनी भारतीय संस्कृती, धर्म आणि भाषांचा अभ्यास केला.
(iii) न्या. महादेव गोविंद रानडे – राष्ट्रवादी इतिहासकार: ही जोडी बरोबर आहे. न्या. रानडे यांनी मराठ्यांच्या इतिहासाचे विश्लेषण करून राष्ट्रवादी इतिहासलेखनाला प्रेरणा दिली.
(iv) दामोदर कोसंबी – मार्क्सवादी इतिहासकार: ही जोडी बरोबर आहे. दामोदर कोसंबी यांनी भारताच्या इतिहासाचे विश्लेषण मार्क्सवादी दृष्टिकोनातून केले.
(i) जेम्स मिल – स्त्रीवादी इतिहासकार: ही जोडी चुकीची आहे. जेम्स मिल हा एक स्कॉटिश इतिहासकार होता आणि त्याचा दृष्टिकोन साम्राज्यवादी आणि उपयुक्ततावादी (utilitarian) होता. त्याने लिहिलेल्या 'The History of British India' या ग्रंथात भारतीय संस्कृतीवर टीका केली आहे. स्त्रीवादी इतिहासलेखन ही एक वेगळी विचारप्रणाली आहे, ज्याचा संबंध स्त्रियांच्या दृष्टिकोनातून इतिहासाचा अभ्यास करण्याशी आहे. जेम्स मिल स्त्रीवादी इतिहासकार नव्हता.
Step 3: Final Answer:
वरील विश्लेषणावरून, 'जेम्स मिल – स्त्रीवादी इतिहासकार' ही जोडी चुकीची आहे.
दुरुस्त जोडी: जेम्स मिल – साम्राज्यवादी/उपयुक्ततावादी इतिहासकार.
Was this answer helpful?
0
0

Questions Asked in Maharashtra Class X Board exam

View More Questions