Question:

पुढील प्रश्नाचे सविस्तर उत्तर लिहा : स्त्रीवादी इतिहासलेखन म्हणजे काय? 
 

Show Hint

स्त्रीवादी इतिहासलेखनावर उत्तर लिहिताना, त्याची व्याख्या, मुख्य उद्देश आणि भारतातील व जागतिक स्तरावरील प्रमुख विचारवंत व त्यांचे ग्रंथ यांचा उल्लेख करावा.
Hide Solution
collegedunia
Verified By Collegedunia

Solution and Explanation

स्त्रीवादी इतिहासलेखन:
स्त्रीवादी इतिहासलेखन म्हणजे इतिहासाची स्त्रियांच्या दृष्टिकोनातून पुनर्रचना करणे. इतिहासातील पुरुषप्रधान दृष्टिकोनाला आव्हान देऊन, स्त्रियांचे स्थान, त्यांची भूमिका आणि त्यांचे योगदान यांचा अभ्यास करणे हे स्त्रीवादी इतिहासलेखनाचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
संकल्पना आणि स्वरूप:
1. स्त्रियांच्या योगदानाचा अभ्यास: इतिहासाच्या लेखनात स्त्रियांना नेहमीच दुय्यम स्थान दिले गेले. स्त्रीवादी इतिहासलेखनाने स्त्रियांच्या कौटुंबिक, सामाजिक, राजकीय आणि सांस्कृतिक योगदानाचा नव्याने शोध घेण्यावर भर दिला.
2. पुरुषप्रधानतेवर टीका: या लेखनशैलीने इतिहासातील पुरुषप्रधान विचारसरणीवर टीका केली आणि स्त्रियांच्या शोषणाकडे लक्ष वेधले. स्त्रियांवरील अन्याय आणि त्यांच्या हक्कांचा लढा हा या लेखनाचा महत्त्वाचा भाग आहे.
3. प्रमुख विचारवंत: फ्रेंच विदुषी सीमोन-द-बोव्हा हिने स्त्रीवादाची मूलभूत भूमिका मांडली. तिने स्त्रियांच्या इतिहासाचा सखोल अभ्यास केला.
4. भारतातील स्त्रीवादी लेखन: भारतातही स्त्रीवादी लेखनाला मोठी परंपरा आहे.
  • ताराबाई शिंदे: यांनी 1882 मध्ये लिहिलेला 'स्त्रीपुरुष तुलना' हा ग्रंथ भारतातील पहिला स्त्रीवादी ग्रंथ मानला जातो. यात त्यांनी पुरुषप्रधान व्यवस्थेवर टीका केली.
  • पंडिता रमाबाई: यांनी 'द हाय कास्ट हिंदू वुमन' यांसारख्या ग्रंथांमधून तत्कालीन स्त्रियांच्या समस्या मांडल्या.
  • अलीकडच्या काळातील लेखन: स्वातंत्र्योत्तर काळात मीरा कोसंबी, शर्मिला रेगे यांसारख्या अभ्यासकांनी जात, वर्ग आणि लिंग यांवर आधारित स्त्रियांच्या स्थानाचे विश्लेषण केले आहे.
थोडक्यात, स्त्रीवादी इतिहासलेखन हे केवळ स्त्रियांचा इतिहास नाही, तर इतिहासाकडे पाहण्याचा एक नवीन आणि अधिक समावेशक दृष्टिकोन आहे.
Was this answer helpful?
0
0

Questions Asked in Maharashtra Class X Board exam

View More Questions